Onder welke naam mag ik mijn product op de markt brengen?
Kipstuckjes, een gehacktbal en speckreepjes; voor wie het nog niet kent, dit zijn producten van de Vegetarische Slager, die qua naam en uiterlijk bijna overeenkomen met hun “vleselijke” tegenhanger. Het grote verschil is, uiteraard, dat er voor de producten van de Vegetarische Slager geen dieren geslacht zijn. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) vindt dat het onderscheid tussen de benaming van deze vegetarische producten en die van de vleesproducten niet groot genoeg is, waardoor er een risico ontstaat voor verwarring bij de consument. De NVWA heeft de Vegetarische Slager gesommeerd om de namen van een groot deel van hun assortiment te wijzigen om zo verwarring bij de consument tegen te gaan. Is er daadwerkelijk sprake van misleiding van de consument?
Internationale wetgeving
Consumentenbescherming, en daarmee productetiketteringsregels, wordt voornamelijk beheerst door Europees recht. In de richtlijn 2000/13/EG (later overgenomen in de verordening (EU) 1169/2011) hebben het Europees Parlement en de Raad bepaald dat: “Voedselinformatie mag niet misleidend zijn, met name niet ten aanzien van de kenmerken van het levensmiddel” (Artikel 7 lid 1 van de Verordening). Men zou kunnen betogen, zoals de NVWA in deze casus doet, dat het opnemen van het woord “kip”, “gehackt” of “speck” de koper van het product op het verkeerde been zet. De producent stelt dan eigenlijk dat het product een kenmerk bezit (namelijk afkomstig van een dier) terwijl dat niet zo is. Men dient echter verder te kijken dan alleen de naamgeving van het product.
Het frambozen-vanille avontuur
Het Europese Hof van Justitie heeft in haar uitspraak van 4 juni 2015 (Teekanne) geoordeeld dat bij het vaststellen of een product misleidend wordt gepresenteerd, men moet kijken naar de gehele presentatie van het product. In de casus van het Hof had de Duitse producent Teekanne een thee op de markt gebracht genaamd Felix Himbeer-Vanille Abenteuer (Felix Frambozen-Vanille Avontuur). De verpakking van deze thee vertoont afbeeldingen van frambozen en vanillebloesem en vermeldt dat de thee verrijkt is “met natuurlijke aroma’s – frambozen en vanillesmaak”. Op de ingrediëntenlijst kwam naar voren, dat de bestanddelen frambozen en vanille zelf niet in de thee voorkomen. Volgens de Duitse consumentenorganisatie was dit misleiding; de verpakking wekt de schijn dat frambozen en vanille de hoofdrol spelen in dit thee-avontuur. Het Europese Hof oordeelde dat niet alleen de ingrediëntenlijst, maar alle elementen van de presentatie, in dit geval de verpakking, een rol spelen als men wil vaststellen of sprake is van misleidende informatie. Elementen die een rol kunnen spelen zijn de gebruikte afbeeldingen en bewoordingen, hun plaats en lettertype, de zinsbouw en gebruikte leestekens.
Hoewel de richtlijn waarop de Teekanne-uitspraak is gebaseerd inmiddels is vervangen door de verordening, is de toepasselijke bepaling overgenomen. Daardoor blijft de uitspraak van het Hof van Justitie overeind.
De toekomst van de gehacktbal
Als men de criteria van de Teekanne-uitspraak a contrario toepast op de casus van de Vegetarische Slager dan kan men concluderen dat alleen de naamgeving van de vegetarische producten onvoldoende reden is om uit te gaan van misleidende informatie; men moet een oordeel vormen naar aanleiding van alle elementen van de verpakking van het product. De elementen die direct in het oog springen zijn een rode afbeelding, die de indruk geeft van een kwaliteitsstempel, met de woorden “meat free”, een groen logo met het woord “vegan” daarin en een afbeelding van een vrouw met een bosje wortelen en een slagersmes in haar handen. Op basis van deze elementen ligt de conclusie voor de hand dat een potentiële koper van dit product er niet op mag vertrouwen dat dit product dierlijke ingrediënten bevat, en daardoor dus niet wordt misleid. Met name de afbeelding van de vrouw benadrukt de ironische benaming van het product.
Wat betekent dit voor mijn product?
Het is altijd aan te bevelen om bij het bedenken van een product en/of een marketingstrategie een jurist te raadplegen om bijvoorbeeld even te sparren of de gekozen naam geen inbreuk maakt op één of ander recht. Wilt u weten of de naamgeving van uw product of bedrijf in overeenstemming is met de wet? Neem dan contact op met facily LAW via 085 210 1112
of via info@O-JD.nl.