In de zomer is het nieuws dat gebracht wordt vaak “gezocht” of “minder boeiend”. Dit fenomeen staat ook wel bekend als komkommertijd. Toch springt er af en toe een onderwerp uit. Zoals vanmorgen het NOS-journaal aandacht besteedde aan mediation. Zie hier het fragment.
Dit was voor ons aanleiding weer eens stil te staan bij dit onderwerp.
Mediation een oplossing?
Als partijen er met elkaar niet meer uitkomen, spreekt men vaak van een conflict. Conflicten zijn er natuurlijk in veel gradaties, die lopen van een meningsverschil tot een serieuze ruzie of zelfs oorlog.
Partijen die in een conflict zitten, hebben er veel belang bij om een oplossing te vinden. Soms lukt dat door zelf met elkaar in gesprek te gaan en te zoeken naar een win-win situatie. Maar niet in alle gevallen is dat mogelijk.
Als het niet mogelijk is zelf een oplossing van het conflict te vinden, gaan partijen op zoek naar een derde die hen kan helpen. Dat kan een advocaat of jurist zijn, maar ook een mediator of bemiddelaar. Of een arbiter/scheidsrechter.
In onze praktijk zien wij vaak een patroon dat men pas bij de mediator terechtkomt nadat een advocaat of jurist met de zaak bezig is geweest. Niets mis mee natuurlijk. Sterker nog, als een conflict zich in ernst heeft uitgediept en partijen bij ons komen voor mediation, kan de advocaat of jurist zelfs de-escalerend werken, omdat dan een goede splitsing kan komen tussen de emotionele en de zakelijke kant van het conflict en oplossing. Wij zullen daarom altijd toestaan dat een advocaat of jurist aanschuift, als beide partijen dit vragen of daarmee instemmen.
Eerst mediation, dan juridisch advies?
Maar is het altijd nodig om eerst naar een advocaat of jurist te gaan? Nee, zeker niet. Het is heel goed mogelijk dat partijen direct bij de mediator aankloppen om met hem het conflict proberen op te lossen. Sterker nog, dit kan in veel gevallen beter zijn!
Als partijen eerst naar een advocaat of jurist gaan, zal deze eerst de juridische standpunten gaan innemen. Natuurlijk, dat is zijn werk. Maar dit kan de kloof in het conflict onbedoeld verbreden. Partijen worden namelijk door de juridische standpunten gesteund in “hun gelijk”.
Als partijen eerst een mediator vragen om te bemiddelen, zal deze met partijen onderzoeken wat hen verdeeld houdt zonder de juridische standpunten te onderzoeken. Het is alom bekend dat conflicten ontstaan door communicatieproblemen. Als de mediator partijen zover krijgt dat men weer luistert naar elkaar, kunnen partijen ook zoeken naar oplossingen. En vaak zien wij in onze mediationpraktijk dat de juridische standpunten niet langer relevant zijn.
Mediation wel bij echtscheidingen, maar niet bij…?
Bij echtscheidingen is het al dagelijkse praktijk dat stellen eerst naar een mediator gaan om een regeling te treffen. Maar in de zakelijke omgeving zien wij dat niet zo snel gebeuren. Persoonlijk vinden wij dit zeer vreemd. Een huwelijk is juridisch gezien niets anders dan een zakelijke overeenkomst. Natuurlijk, bij een huwelijk is affectie een belangrijk gegeven.
Tussen zakelijke partijen is de band tussen hen ook niets meer of minder dan een zakelijke overeenkomst. Waarom gaan partijen dan niet naar de mediator als zij er samen niet uitkomen? Partijen hebben er immers belang bij dat het conflict snel opgelost is en de relatie zou kunnen blijven voortduren. Ze hebben elkaar immers nodig!
Een paar voorbeelden van mediation vanuit de praktijk van facily LAW
Onderstaand een aantal voorbeelden, waarbij er vanuit facily LAW mediation werd geadviseerd, in plaats van een conflict juridisch aan te vliegen:
Vennoten kunnen niet meer samen verder:
Twee vennoten hebben samen 50/50% van de aandelen. Op een gegeven moment is een van de vennoten van mening dat de andere vennoot zich niet meer inzet voor het bedrijf en de kantjes ervan af loopt. De andere vennoot is echter van mening dat hij zich niet langer maximaal kan inspannen omdat zijn ideeën toch bij de eerste beste mogelijkheid worden afgeschoten.
Tijdens de mediation bleek echter dat men elkaar niet goed begreep en dat de ideeën wel degelijk zouden kunnen bijdragen in het succes van het bedrijf. Maar de ideeën waren vaak ook buiten de doelstelling van het bestaande bedrijf. Zo kwamen beide partijen tot het idee dat zij samen verder zouden gaan, maar dat er een tweede vennootschap zou worden opgericht waarvan zij ook weer samen aandeelhouder werden. Ieder van de vennoten zou zich vervolgens richten op een van de bedrijven, waarbij zij samen zouden werken aan het vooruit helpen van beide vennootschappen. Tot de dag van vandaag is die formule een succes gebleken!
Werknemer en leidinggevende kunnen elkaar niet zien of luchten:
Werknemer en leidinggevende hebben een hoog oplopend conflict. De directie is niet in de mogelijkheid om de leidinggevende en de werknemer dichter bij elkaar te brengen. De leidinggevende op een andere positie plaatsen, is ook geen optie, omdat hij de juiste man op de juiste plek is. Daar komt bij dat de andere medewerkers met de leidinggevende weglopen.
De werknemer voelt zich niet gehoord en meldt zich ziek. Tevens gaat de werknemer naar een jurist die namens de werknemer de directie aanschrijft. De standpunten verharden en lijken een heilloze weg te worden. Ontbinding lijkt de enige oplossing. Je kunt je voorstellen dat de werknemer de hoofdprijs (transitievergoeding en een hoge billijke vergoeding) eist en de directie niets wenst te betalen (is toch een eigen keuze weg te gaan!).
De jurist stelt mediation voor om partijen te begeleiden tot een oplossing. De werknemer geeft tijdens de mediation aan dat hij zijn verhaal eens kwijt wil en dat hij ook wel inziet dat weggaan de beste oplossing is. De leidinggevende wil zijn verhaal ook graag kwijt en vindt het jammer als de werknemer weg zou gaan, maar zo verder gaan is ook geen oplossing. Partijen komen erachter dat zij al tijdenlang niet met elkaar echt gesproken hebben. De mediation wordt afgesloten met een beëindigingsovereenkomst waarbij de werkgever de werknemer graag de transitievergoeding en outplacement betaalt. Werknemer is hiermee zeer content, omdat hij zijn verhaal heeft kunnen doen en bij de totaaluitkomst voldoende genoegdoening voelt.
In beide voorbeelden is gebleken dat partijen er zelf goed uit kunnen komen. En ook hierbij geldt, dat zij zeer tevreden zijn met de oplossing. Logisch ook, want een gedragen oplossing is beter dan een opgelegde beslissing.
Kortom, een conflict hoeft niet altijd juridisch opgepakt te worden. Via mediation kan in veel gevallen meer bereikt worden!